مبانی شبكه

مبانی شبكه

شبكه‌های‌ محلی‌: Local Area Network این‌ نوع‌ شبكه‌ها به‌ شبكه‌های(‌ (LAN) معروف‌ هستند.

شبكه های محلی معمولا میزبان 2 تا 20كامپیوتر و در غالب Work Group میباشند. سرعت این نوع شبكه بسیار زیاد است (معمولا 100MB Per Sec) و می توان حجم داده های بالا را در مدت بسیار كم انتقال داد. شبكه‌های‌ گسترده‌: Wide Area Network این نوع شبكه ها به شبكه های WAN معروف هستند. این شبكه ها بزرگتر از شبكه های LAN و اغلب برای امور عمومی از آن استفاده می شود.

ازجمله این شبكه ها میتوان شبكه های VAN و یا شبكه های بزرگتر مانند Internet و.. را نام برد. سرعت انتقال داده ها در این نوع شبكه ها نسبت به LAN (در ایران) بسیار ناچیز میباشد. این سرعت به خاطر استفاده از خطوط 56K است. البته می توان با استفاده از خطوط DSL یا ISDN و یا بی سیم Wire Less سرعت این ارتباط را به اندازه 128K ,256 k , 512 kیا بالاتر افزایش داد.

 Internet Protocol: IP IP یك‌ عدد 32 بیتی‌ (bit) است‌ كه‌ پس‌ از اتصال‌ به‌ شبكه‌(... , Internet , LAN) به‌ ما متعلق‌ می‌گیرد. شكل كلی IP را می توان به صورت www.xxx.yyy.zzz در نظر گرفت كه با هر بار اتصال به اینترنت به صورت Dial Up این عدد تغییر می كند. به عنوان مثال در حال حاضر IP ما 213.155.55.104 است اما در اتصال بعدی ممكن است این عدد به 213.155.55.20 تغییر كند. IP چه كاربردی دارد؟ IP به عنوان یك شناسنامه در شبكه است و كاربردهای بسیاری دارد .برای توصیف كامل IP نیاز به شرح TCP/IP است كه بعدا به آن اشاره خواهیم كرد. همان طور كه در جامعه شناسنامه وسیله ای برای احراز هویت ماست و بدون آن جزو آن جامعه محسوب نمی شویم ، IP نیز وسیله ای برای شناسایی ما در شبكه است و امكان اتصال به شبكه بدون آن وجود ندارد. به طور مثال هنگامی كه در شبكه مشغول چت (Chat) هستیم ، كامپیوتر شما دارای یك IP می باشد. و جملاتی را كه شما تایپ می كنید به وسیله مسیر یابها (Router ) مسیر یابی (Routing) شده و به كامپیوتر شخص مقابل میرسند و متنی را هم كه شخص مقابل تایپ میكند روی IP شما فرستاده می شود.

خط فرمان در ویندوز چیست؟

خط فرمان یا همان "Command Prompt" در ویندوز نوعی شبیه ساز سیستم عامل Dos در ویندوز است كه فایلهای اجرایی "exe,com" در آن اجرا می شود. خط فرمان ویندوز دستورات بسیار زیاد و كاربردی دارد كه به مرور زمان انها را خواهیم آموخت. دسترسی به خط فرمان در ویندوز: دسترسی به خط فرمان به دو روش میسر است. روش اول : روی Start Menu كلیك كرده و گزینه Run را انتخاب می كنیم . سپس در پنجره ظاهر شده اگر ویندوز شما 98/ME باشد عبارت "Command" و اگر 2000/2003/XP باشد عبارت "CMD" را تایپ می كنیم هم اكنون محیط Command Prompt در جلوی شما قرار دارد! روش دوم : با طی كردن مسیر Start> Programs>Accessories و كلیك كردن برروی Command Prompt این محیط برای شما باز میشود. ادامه مبحث IP : چگونه IPخود را بدست آوریم : برای بدست آوردن IP خود در سیستم عامل ویندوز كافی است همان طور كه در بالا توضیح داده شد به محیط Command Prompt رفته و عبارت " IPCONFIG " را تایپ كنیم. به طور مثال من پس از اجرای دستور به نتایج زیر رسیدم : Windows IP Configuration 0 Ethernet adapter : IP Address. . . . . . . . . : 213.155.55.232 Subnet Mask . . . . . . . . : 255.255.255.0 Default Gateway . . . . . . : 213.155.55.232 فعلا تنها به سطر IP Address كه با رنگ قرمز مشخص شده است توجه كنید (Default Gateway و Subnet Mask) بعدا برسی خواهد شد. ملاحظه میكنید كه IP من 213.155.55.232 است. آدرسهای IP به چند دسته تقسیم می شوند؟ آدرسهای IP به پنج كلاس A,B,C,D,E تقسیم می شوند. از بین این كلاسها تنها كلاسهای A,B,C كاربرد دارند كه به شرح آنها می پردازیم . كلاس A : تمام IP هایی كه www آنها (در درس قبل شكل كلی IP را به صورت www.xxx.yyy.zzz معرفی كردیم) بین 1 تا 126 است ، جزو كلاس A محسوب می شوند. به عنوان مثال : 112.10.57.13 یك IP كلاس A است. این كلاس ویژه پایگاهای بزرگ اینترنتی است. كلاس B : تمام IP هایی كه WWW آنها بین 128 تا 191 می باشد را شامل می شود. مانند IP ی 172.155.55.73 كه جزو كلاس B است. كلاس C : این كلاس تمام IP هایی كه WWW آنها بین 192 تا 223 است را شامل می شود: مانند 213.133.52.138 كه جزو كلاس C محصوب می شود. تحلیل IP : همان طور كه گفته شد IP یك عدد 32 بیتی است. هم اكنون این گفته را كاملتر شرح داده و مطلب را بازتر می كنیم/ درك این قسمت از مطلب نیازمند دانستن مفاهیم Bit و Byte است . این در حقیقت واحدهای اندازه گیری حافظه كامپیوتر هستند كه در پایین آنها را شرح می دهیم : BIT :به كوچكترین واحد اندازه گیری حافظه كامپیوتری می گویند. Byte : به مجموع 8 بیت ، یك بایت می گویند. بنابر این نتیجه می گیریم 32 بیت همان 4 بایت در مبنای اعشاری (مبنای 10 ) است و برای این كه كامپیوتر اعداد را در مبنای 2 در نظر می گیرد آن را به صورت Binary (مبنای 2 ) می نویسیم. برای اینكه این مفاهیم را بهتر متوجه شوید آنها را در جدول برسی می كنیم. IP از چند قسمت تشكیل شده است؟ IP از دو قسمت Net ID و Host ID تشكیل شده است و مقادیر بیت ها در این دو قسمت در كلاسهای مختلف IP متفاوت است. Net ID در واقع شناسه شبكه و Host ID شناسه میزبان در IP است. برسی Net ID در كلاساهی مختلف: Net ID در كلاس A به صورت www.0.0.0 یعنی تنها www را شامل می شود. در كلاس B به صورت : www.xxx.0.0 است یعنی www.xxx در واقع Net Id می باشد. و در كلاس C به صورت : www.xxx.yyy.0 است یعنی NetID .. این رودیگه باید فهمیده باشید چیه ;) اگر بخواهیم بیشتر به این مبحث بپردازیم می توانیم بیت های آن را مورد برسی قرار داد و Host ID را نیز در نظر بگیریم. كلاس A : در كلاس A : Net ID هشت بیت است و Host ID آن 24 بیت كه مجموعا 32 بیت می شود. این كلاس می تواند 16.777.14 میزبان (Host) داشته باشد یعنی 16.777.14 IP كه زیر مجموعه آن قرار می گیرند. به عنوان مثال www.44.4.13 كه 44.4.13 یكی از میزبان ها (Host) می باشد. كلاس B : در كلاس B : NetID از هشت بیت به شانزده بیت افزایش می یابد و فضا را برای host ID كمتر می كند، به همین دلیل IP های زیر مجموعه آن به 56.534 كاهش می یابد. به عنوان مثال IP : www.xxx.55.137 كه 55.137 یكی از میزبانهاست . كلاس C : NetID باز هم بزرگتر شده و از 16 بیت در كلاس B به بیست و چهار افزایش می یابد و Host ID به كوچكترین مقدار خود یعنی هشت بیت می رسد. این كلاس تنها 242 IP را پشتیبانی می كند. به عنوان مثال www.xxx.yyy.93 كه در آن 93 یكی از میزبانهاست. نكات مهم درس : 1- سعی كنید بیشتر در محیط Command Prompt كار كنید تا به آن عادت كرده و دست خود را در اجرای دستورات سریع تر كنید. سرعت در اجرای دستورات هنگام Hack كردن بخصوص Client بسیار مهم است. 2- با كمی دقت حتما متوجه می شوید كه IP ای كه www آن 127 باشد در هیچ یك از كلاسهای مطرح شده وجود ندارد. در حقیقت IP ی 127.0.0.1 از قبل برای كامپیوتر خودمان رزرو شده و به آن Local Host می گویند. 3- هنگامی كه به صورت Dial Up به اینترنت متصل می شوید معمولا IP كلاس C به شما تعلق می گیرد. 4- توصیه و پیشنهاد من برای استفاده از Command Line ویندوز 2000 یا XP است . در درس های بعد به دستوراتی می رسیم كه در ویندوز 98 و یا نسخه های قدیمی تر قابل اجرا نخواهد بود، پس به فكر نصب یك ویندوز جدید باشید.

 Subnet Mask چیست

 Subnet Mask عددی است كه در واقع تعداد بیت (Bit) های Host ID و Net ID را مشخص می كند و در كلاسهای مختلف متفاوت است . اكنون Subnet Mask های استاندارد را در كلاس های مختلف مورد برسی قرار می دهیم.

Subnet Mask در كلاسهای مختلف

  Subnet Mask در كلاس A به صورت 255.0.0.0 است. یعنی همان طور در درس گذشته گفته شد NetID، دارای هشت بیت است و بقیه بیت ا مربوط به HostID می شوند. Subnet Mask در كلاس B به صورت 255.255.0.0 است و در كلاس C به صورت 255.255.255.0 می باشد. دقت داشته باشید كه این Subnet Mask ها مربوط به سرویس دهندها هستند. به عنوان مثال Subnet Mask ، با عدد 255.255.255.0 مربوط به سرویس دهنده ای (Server) است كه از IP كلاس C برای سرویس دادن به مشتری هایش (Client) استفاده میكند نه به ما كه یك Host بر روی آن هستیم. Subnet Mask یك Client كه روی IP كلاس C است 255.255.255.255 است ، یعنی هیچ بیتی برای Host ندارد. اگر این مطلب را متوجه شده باشید به راحتی می توانید Subnet Mask را در بقیه كلاسها به راحتی برای خود تحلیل كنید.

 Default gateway

 Default gateway عددی (IP) است كه نشان می دهد ما به كدام كامپیوتر متصل هستیم و از آن سرویس می گیریم. به عنوان مثال Default gateway من در حال حاضر 213.215.173.1 است. یعنی IP كامپیوتری كه من به آن Connect شده ام و از آن سرویس می گیرم 213.215.173.1 است. شروع مبحث Port ها: پرت ها را می توان به دروازه هایی برای ورود و خروج اطلاعات تشبیه كرد كه كامپیوتر با استفاده از آنها اطلاعات را دریافت و یا به بیرون انتقال می دهد. Port ها در كامپیوتر به دو دسته كلی تقسیم می شوند. یكی پرتهای سخت افزاری و دیگری پرت های نرم افزاری. Port سخت افزاری چیست ؟ پرت های سخت افزاری به پرتهایی گفته می شود كه لوازم جانبی كامپیوتر مثل : صفحه كلید، ماوس ، مانیتور ، پرینتر ، اسكنر و .. به وسیله آنها به كامپیوتر متصل می شوند. برای هك كردن یك كامپیوتر اغلب از Port های نرم افزاری استفاده می كنیم به همین دلیل فعلا بیشتر از این به مبحث Port های سخت افزاری نمی پردازیم. Port های نرم افزاری چیست ؟ پرتهای نرم افزاری به پرتهایی گفته میشود كه در شبكه های كامپیوتری از آنها برای دریافت و یا ارسال داده ها از روی یك كامپیوتر به كامپیوتر دیگر استفاده می شود.

تعداد پرتهای نرم افزاری 65535 تا است و هر كدام مخصوص سرویس خاصی در شبكه می باشد. به عنوان مثال Port شماره 80 برای دیدن صفحات وب به كار می رود ، Port شماره 110 برای دریافت E-Mail و .... چگونه می توان با استفاده از پورت ها ، به سرویس های مختلف دست پیدا كرد؟ هر پورت زبان خاص خودش را دارد كه ما با استفاده از دستوراتی كه برای هر پورت در نظر گرفته شده با آن صحبت می كنیم. در بعضی مواقع این دستورات در سیستم عامل های مختلف (Windows,Linux,.. ) با هم تفاوت هایی دارند اما اساس كار آنها یكسان است. به عنوان مثال برای دیدن صفحات وب یك سایت ( یا به عبارت دیگر سرویس گرفتن از سرور وب آن) باید پورت مربوط به آن را بدانیم . شماره این پورت 80 است پس ما باید با سرور وب (Web Server) یك ارتباط از روی پورت 80 برقرار كرده و شروع به صحبت كردن با این پورت كنیم. فرض می كنیم كه ارتباط ما در حال حاضر از طریق خط فرمان با پورت 80 برقرار شده، پس به صحبت با این پورت می پردازیم .

 به عنوان مثال به Web Server درخواست صفحه اصلی یا همان home Page را به صورت زیر می دهیم GET /index.html http/1.0 مثال بالا نمونه ساده ای از صحبت كردن با یك پورت بود. حتما متوجه شده اید كه اگر بخواهیم به روش بالا صفحات یك سایت را مرور كنیم هم وقت زیادی تلف می شود و هم اینكه نتیجه كار برای ما سودی ندارد زیرا تنها كدهای HTML صفحه نمایش داده می شوند و هیچ گونه شكل گرافیكی در خروجی وجود ندارد!!!! برای رفع این مشكل نرم افزارهایی به وجود آمده است كه پورت ها توسط آنها هدایت می شود. یعنی كار بر هیچ گونه دستوری را به طور مستقیم برروی پورت ارسال نمی كند. در واقع این نرم افزارها رابط بین كاربر و پورت مورد نظر هستند و با دریافت و درخواست از كاربر آن را به صورت قابل فهم برای پورت ترجمه و آن را ارسال می كنند. پس از ارسال درخواست پاسخی كه به صورت كد است از طریق همان پورت برروی كامپیوتر ها ارسال می شوند. پاسخ پورت نیز توسط همان نرم افزار برای ما ترجمه شده و برروی صفحه نمایش نقش می بندد. پس از این تعاریف بیایید به مثال قبل بازگردیم. ما می خواستیم . صفحه اصلی یك وب سایت را نگاه كنیم اما پاسخ برای ما قابل فهم نبود و زمان زیادی را نیز طلب می كرد. حالا اگر از سیستم عامل ویندوز استفاده می كنید Internet Explorer یا (IE) خود را باز كنید. IE یكی از محبوب ترین نرم افزارهای تحت ویندوز برای مرور صفحات وب است كه در اكثر نسخه های Microsoft Windows یافت می شود. شما میتوانید از نرم افزارهای مورد علاقه تان برای این كار استفاده كنید اما این نكته همیشه ثابت است كه درخواست برروی پورت 80 فرستاده می شود.

حتما می دانید كه با وارد كردن نام یك سایت در Address Bar به راحتی می توانید صفحه اصلی آن را ببینید و تنها با یك كلیك به صفحات دیگر انتقال پیدا كنید . حالا یك بار برای خودتان كارهایی را كه IE برای نمایش دادن یك وب سایت به شما انجام می دهد را توضیح دهید تا آن را به خاطر بسپارید. ضمنا توجه داشته باشید كه این مهم تنها پورت 80 شما را شامل نمی شود بلكه هر داده ای كه وارد كامپیوتر می شود باید توسط نرم افزار یا خود سیستم عامل ترجمه شود تا به صورت قابل فهم در آید. این مطالبی كه تا اینجا خواندید برای آشنایی كلی با Portها بود. مفهوم Portهای باز و بسته چیست ؟ Port باز : Port باز به Port ی گفته می شود . كه بتوان با آن ارتباط برقرار كرد و از روی آن اطلاعاتی گرفته و یا برروی آن داده ای ارسال كنیم. Port بسته : به پرتی گفته می شود كه نتوانیم با آن ارتباط برقرار كنیم و در نتیجه از ارسال و دریافت داده برروی آن باز بمانیم . برای اینكه مفاهیم بالا را بهتر متوجه شوید مثال زیر را كه به طبان ساده بیان شده را با دقت بخوانید: همان طور كه گفته شد برای استفاده از سرویس های مختلف در اینترنت از Port های مختلف كه هریك مخصوص یك سرویس هستند استفاده می شود .به عنوان مثال من یك POP3 Mailbox دارم. اگر بخواهم e-mail هایم رو بخوانم باید به سرور میل (mail server) وصل بشویم. برای خواندن e-mail هایی كه داخل POP Box من هستند باید از Port 110 استفاده كنیم ، پس تا یك ارتباط با Mail server Port 110 برقرار نكنیم نمی توانیم e-mail های موجود در آن را بخوانم. همان طور كه گفته شد از نرم افزارهای مختلف برای این كار استفاده میتوان كرد. پس قرار بر این شد كه من یك درخواست روی پورت mail server 110 ای كه از آن آدرس ایمیل دارم بدم تا بتوانم ایمیل هایم را بخوانم. خوب ، من یه در خواست به mail server می دهم و بعد از برقراری ارتباط به mail server ایمیلهایم را میخوانم. حالا اگر در خواست دادم و سرور در خواست من رو قبول نكرد چی؟ این میتونه معنایش این باشد كه پورت 110 سرور برای پاسخگویی آمادگی ندارد و این یعنی خواندن ایمیل تعطیله چون پورت 110 بسته است. از مثال بالا نتیجه می گیریم كه اگر بخواهیم از یك سرور و یا حتی یك كامپیوتر خانگی اطلاعات بگیریم و یا روی آن اطلاعات بفرستیم باید پورت مربوط به درخواست ما باز باشد و به درخواست ما جواب بدهد. آشنایی با پورت های مختلف : برای این كه با پورت های مختلف آشنا شده و ذهنیتی از یك پورت لیست داشته باشید تعدادی از مهمترین پورتها را در زیر برسی می كنیم. در آینده با پورتهای بیشتری آشنا شده و انها را به طور مفصل شرح می دهیم : Description Port Number Keyword Echo 7 echo Daytime 13 daytime File Transfer 21 ftp Telnet 23 telnet Simple Mail Transfer 25 smtp Trivial File Transfer 69 tftp Finger 79 finger World Wide Web HTTP 80 http Post Office Protocol - Version 3 110 pop3

نكات مهم درس : 1- در این درس تنها Subnet Mask های استاندارد برسی شدند. بنابر این Subnet Mask های دیگری نیز وجود دارند كه در صورت لزوم در آینده آنها را توضیح خواهم داد. 2- باز بودن یك پورت دلیل بر این نیست كه ما می توانیم حتما از آن اطلاعاتی دریافت كنیم. 3- Mail server ، سروری است كه mail box های ما در آن قرار دارد و web server سروری است كه یك سایت را برروی اینترنت نگه می دارد.